چۆن هەقیقەت بونی نییە

هەقیقەت بونی نییە، تەفسیر هەیە. "نیچە"

تۆ بریتی لە فەنتازیاکانت. "لاکان"

لە سەرەتادا هۆشی مرۆڤ هۆشێکی نەستەکییە (وشتری ملکەچ)، بە مانای بە بیرۆکە پیرۆزە باوەکان وەک سەرکوتکردنێکی هەست بەڕێوە دەچێت. کەچی بەهۆی داواکراوەکانی ئارەزو درک بە دوفاقی خۆیی و پەرێشانی (هەستکردن بە چەوسانەوە) دەکات، بۆیە لێرەدا هەتا لەم سەرکوتی و دوفاقبونەی ڕزگاری ببێ دوچاری دابڕانی مەعریفی دەبێتەوە و بە تێگەیشتنی نوێ بەهایە کۆن و پیرۆزەکان تەفسیر و پێناسە دەکاتەوە، دواجار لە نەستەکیبونەکەی دەبێ بە هەستەکی (شێر)، بە مانای هەستی دەبێ بە دژەتێزی تێگەشتنە باوەکانی نەستی (تێز).

بەڵام چونکە سەرەڕای دابڕانە مەعریفییەکانیش هێشتا ئەو تێگەیشتنانەی دەکەوێتە نائاگایی و نەستەوە نامرن، کەواتە هەستیش (شێر) هەرچەند هەڵگری تێگەیشتن و زانینی نوێ بێ، ئەوە مەعریفە باو و چەپێنراوەکان (نامۆکراوەکان) بەم دابڕانەی هەست (شێر) بە زیندویی دەمێننەوە لە نەستدا. ئەوەش لە قۆناغی سێنتێز ئەوکاتەی نەست (وشتری ملکەچ) لە نامۆییەکەی بەرانبەر هەست دەکەوێ و لەگەڵیدا بە جیاوازییەوە تێکهەڵکێش دەبێ، پێی دەزانرێت.

کاتێکیش سێنتێز تێگە جیاواز و ناکۆکەکانی (کۆن و نوێ) نەست و هەست تێکهەڵدەکێشێت، هۆش لەم قۆناغەدا بە ڕێی خەیاڵکردن (فەنتازیا) و بە چونەوەی بۆ دنیابینییە باو و کۆنەکانی سەرەتای، دەتوانێ دەرونی لەسەر بنەمای تێگەیشتنێکی نەستەکی چەپێنراو بەرهەم بێنێ، بە هەمان شێوە بە هاتنەوەی بۆ ناو دنیابینی دابڕاو و هەستەکییە ناباوەکانیش (ئێستایی) دەرونێکی تر، واتا جوڵە و دەربڕینێکی دیکەی پێچەوانە لە خۆیدا بەرهەم بێنێتەوە.

سەرئەنجام پرسیارەکە، بۆچی هەقیقەت بونی نییە؟ وەڵامەکەش، لەبەرئەوەی دەکرێ مرۆڤ بە ویستی خۆی جوڵەکان و دەربڕینەکانی دیاری بکات، بەو مانایەی مرۆڤێکی کۆنەپارێز، یان نوێگەرێک وەک دو دەرون و مرۆڤی دژ بە یەکتر ئەزمونی چۆنییەتی تەفسیرکراو و دنیابینییەکانی نەست و هەستییان دەکەن، لە کۆتایی جوڵەیان و دەربڕینی تایبەت بەخۆیانی (بە تەفسیرکردنەکانی لەبارەی هەقیقەتەوە) لێ دەکەوێتەوە. لەکاتێکدا هیچییان هەقیقەت نین، هەردوک بۆچونن.

هیوا سەعید